Stolica Madery Funchal w pigułce

Stolica Madery Funchal w pigułce

Funchal – stolica Madery, to słoneczne, położone nad Oceanem Atlantyckim miasto. Chociaż Madera kojarzy się głównie z piękną przyrodą to jej stolicy również warto poświęcić trochę czasu. Funchal tętni życiem, pełne jest atrakcji i nastraja optymistycznie. Jest to doskonały punkt wypadowy do zwiedzania reszty wyspy.

*Wpis zawiera linki afiliacyjne do GetYourGuide i Booking.com

Stolica Madery Funchal położona jest nad Oceanem Atlantyckim, na zdjęciu widać kamienistą plażę
Stolica Madery Funchal położona jest nad Oceanem Atlantyckim

1. Stolica Madery Funchal – historia powstania

Portugalski wyraz „funcho” oznacza koper włoski. To tej porastającej Maderę zielarskiej roślinie miasto zawdzięcza swoją nazwę. Osadnictwo w Funchal rozpoczęło się w 1424 roku. Wraz ze swoją rodziną osiedlił się tutaj João Gonçalves Zarco, jeden z kapitanów dowodzących wyprawą wysłaną aby przejąć w posiadanie Portugalii wyspę Porto Santo. Na temat odkrycia Madery pisałem już w tym artykule.

Stary dom w centrum stolicy Madery Funchal z pomalowanymi drzwiami
Podupadający dom w Funchal – jest ich tutaj trochę, ale nadają staremu centrum miasta specyficznego klimatu

Trudno się dziwić szybkiemu rozwojowi osady. Dzięki nadmorskiemu położeniu szybko stała się ważnym portem. Urodzajne gleby sprzyjały uprawom i przyciągały osadników. Funchal zostało podniesione do rangi miasta przez króla Portugalii Manuela I w 1508 roku, a w 1517 nastąpiła konsekracja katedry. Port w stolicy portugalskiej wyspy stanowił ważny punkt przesiadkowy i zaopatrzeniowy dla wypraw geograficznych oraz statków handlowych obsługujących portugalskie kolonie.

Restauracja w centrum Funchal - stolicy Madery
Stolica Madery Funchal – jedna z restauracji w historycznym centrum miasta

2. Stolica Madery Funchal – topografia

Funchal położone jest w naturalnej dolinie, o kształcie amfiteatru utworzonego przez znajdujące się od zachodniej, północnej i wschodniej strony szczyty. Od południa miasto ograniczone jest wybrzeżem Oceanu Atlantyckiego. W mieście występują znaczne różnice wysokości. Zbocza w tej części wyspy wznoszą się od poziomu oceanu do około 1200 metrów n.p.m. O ile na samym wybrzeżu teren jest stosunkowo płaski, przemieszczając się w kierunku północnym, zaczyna robić się coraz bardziej stromo. Obszar zurbanizowany sięga do wysokości 800 metrów.

Stolica Madery Funchal jest górzysta, widok z kolejki linowej na spowite chmurami szczyty
Obszar zurbanizowany w Funchal sięga 800 metrów n.p.m. i zabudowania położone wyżej na zboczach często spowite są chmurami

Przez Fuchal przebiegają trzy strumienie: Ribeira de Sao Joao, Ribeira de Santa Luzia i Ribeira de João Gomes. Chociaż ich bieg na terenie miasta jest w znacznym stopniu uregulowany, to strumień Santa Luzia jest jedną z atrakcji turystycznych, ze względu na porastającą go kolorową roślinność.

Stolica Madery Funchal - zabytkowy budynek Banku Portugalii
Nie mam zdjęcia żadnego z przebiegających przez Funchal strumieni więc zamiast tego zdjęcie budynku Banku Portugalii

3. Stolica Madery Funchal – podział administracyjny

Najmniejszą jednostką administracyjną w Portugalii jest parafia i właśnie na 10 takich jednostek podzielona jest gmina Funchal. Parafie te to: Imaculado Coração de Maria, Monte, Santa Luzia, Santa Maria Maior, Santo António, São Gonçalo, São Martinho, são Pedro, São Roque oraz Sé.

Statua Piłkarza w Funchal w dzielnicy Santa Maria Maior nad brzegiem oceanu
Statua Piłkarza w Funchal w dzielnicy Santa Maria Maior nad brzegiem oceanu

W trakcie naszego pobytu w Funchal mieszkaliśmy w Casa Maria przy Travessa Das Torres w Santa Maria Maior. Santa Maria to parafia o powierzchni 4,88 kilometrów kwadratowych. Od północy jest górzysta a na południu przylega do oceanu. Mieszka tutaj około 13 tysięcy mieszkańców. Znajduje się w niej m.in. forteca São Tiago do Funchal oraz budynek targowy Mercado dos Lavradores, o których za chwilę.



Booking.com

Stolica Madery Funchal, sklep z konserwami rybnymi w centrum miasta z czerwonym szyldem
Ciekawostka – sklep, w którym kupicie tylko i wyłącznie konserwy rybne przy Avenida Arriaga w dzielnicy Sé

4. Nasze pierwsze spotkanie z Funchal

Do centrum Funchal dotarliśmy z lotniska bezpośrednio autobusem – więcej o transferze z lotniska znajdziecie w tym wpisie. Było już ciemno, kiedy wysiadaliśmy przy Rua Do Visconde De Anadia. Czekał nas półkilometrowy pieszy spacer do naszego miejsca noclegowego, gdzie byliśmy umówieni z właścicielką aby wydała nam klucze.

Boczna uliczka w Funchal na Maderze rozświetlona przez latarnie nocą
Boczna uliczka w Funchal nocą

Wybraliśmy najkrótszą trasę wskazaną przez nawigację Google, która prowadziła nas bocznymi klimatycznymi uliczkami. Budynki przy nich nie przedstawiały najlepszego stanu technicznego i było prawie zupełnie pusto. Miasto sprawiało wrażenie wymarłego, chociaż jak się później okazało na sąsiednich ulicach wypełnionych knajpami wieczorne życie kwitło.

Uliczka z podupadającymi budynkami w Funchal na Maderze nocą w świetle latarni
Uliczka z podupadającymi budynkami w Funchal

5. Gdzie zaparkować w centrum Funchal

Znalezienie darmowego ogólnodostępnego parkingu z wolnymi miejscami w Funchal jest bardzo trudne. Niemniej w nawiązaniu do mojego wcześniejszego wpisu – Jak zwiedzać Maderę i dlaczego samochodem przypominam, że takie parkingi oznaczone są liniami białymi. Niebieskie linie oznaczają parking płatny a na miejscach oznaczonych liniami żółtymi mogą parkować tylko samochody uprawnione.

Stolica Madery Funchal - płatny parking oznaczony niebieskimi liniami
Niebieskie linie a więc parking płatny

W centrum Funchal znajdziecie kilka płatnych krytych parkingów. My wypróbowaliśmy i polecamy parking Parque de Estacionamento Almirante Reis. Na parkingu można zostawić samochód krótkoterminowo na kilka godzin na podstawie pobranego przy wjeździe biletu. Płatności dokonuje się w parkomacie. Można również wykupić za 5 euro kartę do doładowywania. Warto z niej skorzystać jeśli chcemy zostawiać na parkingu samochód na noc. Na jej podstawie doba parkowania kosztowała nas 4,50 euro (jeden wjazd i jeden wyjazd w ciągu doby).

Stolica Madery Funchal - płatny kryty parking w centrum miasta
Na parkingu Parque de Estacionamento Almirante Reis nie było problemu ze znalezieniem wolnych miejsc

6. Zakupy spożywcze w Funchal

Jeśli będziecie chcieli w trakcie pobytu w Funchal gotować sobie sami, to w centrum miasta znajdziecie sporo niewielkich sklepów spożywczych. W przypadku większych zakupów, aby nie przepłacać, najlepiej zdecydować się na większy supermarket. Można skorzystać przykładowo ze sklepu popularnej w Portugalii sieci Pingo Doce. Duży sklep tej sieci w centrum Funchal znajduje się w centrum handlowym Anadia.

Bezpański pies przy stoisku z mięsem w supermarkecie Pingo Doce na Maderze
Bezpański piesek zabłąkał się do supermarketu Pingo Doce. Niestety bezpańskie psy na Maderze to dosyć częsty widok

Pingo Doce swoim asortymentem przypomina coś pomiędzy dyskontem typu Biedronka lub Lidl a hipermarketem typu Auchan. Sklepy sieci rozmiarami zbliżone są raczej do dyskontów. Oprócz przygotowanych produktów z półek i lodówek można tutaj kupić także świeże ryby na wagę.

Pałasz czarny na stoisku w supermarkecie Pingo Doce w Funchal na Maderze
Pałasz czarny na wagę w supermarkecie Pingo Doce

7. Mercado dos Lavradores

Skoro już o zakupach mowa to po przeciwnej stronie w stosunku do centrum handlowego Anadia, nieco niżej ulicy Rua Do Visconde De Anadia a więc idąc w stronę oceanu, znajduje się Mercado dos Lavradores. Jest to targ rolniczy na którym można zaopatrzyć się w świeże warzywa i owoce, a także przyprawy, lokalne maderskie wino, kwiaty i inne produkty. Ceny niestety są dosyć wygórowane, a sprzedawcy bardzo skuteczni. Bajeczne kolory z pewnością zachęcają do zakupów, chociaż nawet te bardzo egzotyczne odmiany owoców można kupić taniej gdzie indziej.

Stolica Madery Funchal - modernistyczny budynek Mercado dos Lavradores w Funchal
Modernistyczny budynek Mercado dos Lavradores w Funchal

Mercado dos Lavradores z pewnością warto odwiedzić. Zaryzykowałbym wręcz stwierdzenie, że jest to obowiązkowy punkt programu zwiedzania Funchal. Targ znajduje się w zabytkowym budynku, który otwarty został w 1940 roku. Chociaż jak na modernisty gmach przystało – bryła jest dosyć prosta, to wnętrze wypełnione jest tradycyjnymi pokrytymi ornamentami szkliwionymi płytkami ceramicznymi – azulejos. Wnętrze nie pozostawia więc wątpliwości, że znajdujemy się w Portugalii.

Mercado dos Lavradores - kolorowy dziedziniec kwiatowy
Mercado dos Lavradores – dziedziniec kwiatowy

W Mercado dos Lavradores można wyodrębnić funkcjonalnie trzy części. Wewnętrzny dziedziniec kwiatowy, na którym w trakcie naszej wizyty sprzedawane były jednak głównie warzywa i owoce, otoczony jest dwupoziomową galerią. Spacerując po niej, oprócz owoców, warzyw i przypraw, znajdziecie również nieco pamiątek oraz ciuchów. W osobnej części budynku znajduje się targ rybny, do którego bez problemu traficie po zapachu.

Targ rybny w Funchal na Maderze w Mercado dos Lavradores
Mercado dos Lavradores – targ rybny

Mercado dos Lavradowe tętni życiem i wypełniony jest zapachami. W obiekcie znajduje się również kilka knajpek, a w trakcie naszej wizyty na piętrze funkcjonował niewielki punkt informacji turystycznej. Z praktycznych informacji – w Mercado dos Lavradores znajdują się ogólnodostępne, darmowe i dosyć czysty toalety.

Świeże ryby na targu rybnym w Funchal na Maderze, widać ułożone trzy tusze tuńczyka
Świeże ryby na targu rybnym w Mercado dos Lavradores

8. Twierdza Sao Tiago w Funchal

Twierdza São Tiago (Fortaleza de São Tiago), znana również jako Fort Santiago (Forte de Santiago) znajduje się tuż nad brzegiem oceanu. Jest to niewielka warownia przykuwająca uwagę swoją żółtą barwą. Warto przejść się do niej na spacer chociażby aby obejrzeć ją z zewnątrz i wejść na dziedziniec.

Stolica Madery Funchal - widok na ocean i twierdzę São Tiago
Stolica Madery Funchal leży nad Oceanem Atlantyckim a na jego brzegu wzniesiono Twierdzę São Tiago

Historia zabytkowej twierdzy sięga XVIII wieku. Nie jest najbardziej spektakularnym obiektem na wyspie, jednak znajduje się w niej restauracja Restaurante Do Forte ciesząca się całkiem dobrymi opiniami. Na dziedzińcu często można również podziwiać zabytkowe samochody.

9. Kolejka linowa w Funchal

Na Maderze znajdziecie kilka kolejek linowych, z czego dwie znajdują się w Funchal. Jedna z nich – Teleférico Jardim Botânico, łączy ogród botaniczny z Monte (górna stacja znajduje się niedaleko Largo das Babosas). Obie stacje mieszczą się poza centrum Funchal i trzeba do nich dojechać samochodem, autobusem lub taksówką. Trasa kolejki do ogrodu botanicznego słynie z niezapomnianych widoków. My jednak skorzystaliśmy z drugiej znajdującej się w Funchal kolejki, której poświęcę również osobny wpis a tutaj tylko kilka zdań.

Stolica Madery Funchal, górna stacja kolejki linowej na tle zielonego lasu
Górna stacja kolejki linowej Teleférico Jardim Botânico

Kolejka Funchal-Monte (Teleférico do Funchal) łączy starą część Funchal z Monte. Dolna stacja kolejki znajduje się w nabrzeżnej części miasta w dzielnicy Santa Maria Maior a górna w Monte przy Largo das Babosas 8. Przejazd tą kolejką zapewnia niesamowity widok na Funchal. Jedzie się ponad ulicami i dachami domów. Podziwiać można jak pięknie komponuje się egzotyczna zieleń z czerwonymi dachówkami i jasnymi ścianami zabudowań.

Dojechawszy na górę można pozwiedzać znajdujące się w Monte atrakcje, takie jak ogród tropikalny – nie mylić z botanicznym (to dwa osobne miejsca). Odwiedzić można Kościół Matki Bożej z Góry albo skorzystać z przejażdżki Carros de cesto do Monte, czyli wiklinowymi koszami na płozach pchanymi przez mężczyzn zwanych Carreiros. Można też przesiąść się na drugą kolejkę i dojechać do ogrodu botanicznego.

Jeden z Carreiros pchający wiklinowy kosz na płozach w Funchal Monte na Maderze
Jeden z Carreiros pchający wiklinowy kosz

Cena przejazdu Teleférico do Funchal to 12,50 euro w jedną stronę lub 18,00 euro w dwie strony (dzieci w wieku 7-14 lat odpowiednio 6,50 i 9,00 euro, a młodsze dzieci za darmo). Kolejka czynna jest od 9:00 do 17:00 a czas podróży waha się od 15 do 25 minut – dystans wynosi 3,2 kilometra. Wagoniki mieszczą od 4 do 6 osób, ale jak nie ma tłumów puszczane są również z mniejszą liczbą pasażerów. My jechaliśmy w 3 osoby, a widzieliśmy także pary zajmujące gondolę samodzielnie.

Wagoniki na dolnej stacji kolejki linowej w Funchal na Maderze
Wagoniki na dolnej stacji kolejki linowej w Funchal

10. Kościół Matki Bożej z Góry

W dzielnicy Monte, czy to dojeżdżając do niej kolejką linową, czy docierając w inny sposób, warto odwiedzić Kościół Matki Bożej z Góry (po portugalsku: Igreja Paroquial de Nossa Senhora do Monte). Pierwsza kaplica w tym miejscu została zbudowana w 1470 roku przez Adão Gonçalves Ferreirę – pierwszą osobę urodzoną na Maderze. Następnie w tym miejscu w 1741 roku rozpoczęto budowę nowej świątyni, jednak już kilka miesięcy po jej ukończeniu – w 1748 r., została ona poważnie uszkodzona w następstwie trzęsienia ziemi.

Stolica Madery Funchal, Kościół Matki Bożej z Góry w Monte
Kościół Matki Bożej z Góry w Funchal na Maderze

Kościół Matki Boskiej z Góry w swoim obecnym kształcie został odbudowany i konsekrowany w 1818 roku. Z ciekawostek – jest w nim pochowany Karol I – cesarz Austrii zmarły na wygnaniu. W kościele i w jego sąsiedztwie bardzo uroczyście obchodzone są uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Jeśli więc będziecie w Funchal 15 sierpnia, warto podejść i zobaczyć jak wygląda celebracja święta.

Wnętrze kościoła Matki Boskiej z Góry w Funchal na Maderze w parafii Monte
Wnętrze kościoła Matki Boskiej z Góry

11. Ogród botaniczny w Funchal

W Funchal występuje subtropikalny klimat śródziemnomorski z równymi temperaturami przez cały rok. Nic więc dziwnego, że miejsce to sprzyja wegetacji różnych gatunków roślin i jest wymarzone dla lokalizacji ogrodu botanicznego. Ogród botaniczny w Funchal – Jardim Botânico da Madeira, jest jedną z największych atrakcji stolicy wyspy.

Stolica Madery Funchal słynie m.in. ze swojego ogrodu botanicznego, na zdjęciu widnieje kolorowy kobierzec z różnych gatunków kwiatów i roślin
Stolica Madery Funchal słynie m.in. ze swojego ogrodu botanicznego

Ogród botaniczny w Funchal został otwarty w 1960 roku. Odwiedzany jest rocznie przez średnio 350 tysięcy osób. Na powierzchni 8 hektarów zobaczyć można około 2,5 tysiąca roślin ze wszystkich kontynentów w tym wiele gatunków rodzimych dla Makaronezji.

Palmy w ogrodzie botanicznym w Funchal na Maderze
Palmy w ogrodzie botanicznym w Funchal

Do ogrodu dojechać można samochodem, autobusami linii 29, 30, 31 i 31A, taksówką oraz kolejką linową. Zwiedzanie jest możliwe od 9:00 do 18:00 przy czym sprzedaż biletów kończy się o 17:30. Na zwiedzanie ogrodu warto przewidzieć co najmniej 2 godziny. Cena biletu to 6 euro dla osób dorosłych oraz 2 euro dla dzieci w wieku od 6 do 12 lat. Młodsze dzieci wchodzą za darmo.

Czerwony storczyk w ogrodzie botanicznych w Funchal na Maderze
Ogród botanicznych w Funchal jest domem dla wielu gatunków roślin i kwiatów

12. Historyczny obszar Zona Velha w Funchal

Zona Velha to historyczny obszar w Funchal. Myślę, że trafne byłoby jego nazwanie starówką. Pierwsze domy w tym miejscu budowano jeszcze w XV wieku, można więc zaryzykować stwierdzenie, że jest to najstarsza część stolicy Madery. Obszar w przeszłości podniszczony w wyniku powodzi, trzęsień ziemii, dzisiaj jest w dużym stopniu zrewitalizowany i urzeka swoim klimatem. Wciąż jednak znaleźć można pojedyncze kamieniczki, którym przydałoby się trochę farby.

Osią historycznego obszaru Zona Velha jest ulica Rua de Santa Maria od której odchodzą w większości prostopadle inne stare uliczki. W większości brukowane i szerokie maksymalnie na jeden samochód. Ruch na części samej Rua de Santa Maria jest ograniczony, ze względu na rozstawione wszędzie stoliki restauracyjne.

Jedna z bocznych uliczek w Zona Velha w Funchal z żółtymi kamieniczkami
Jedna z bocznych uliczek w Zona Velha w Funchal

Uważam, że spacer po Zona Velha to punkt obowiązkowy zwiedzania Funchal. Nawet jeśli nie zamierzacie zjeść w jednej z dziesiątek restauracji, warto przespacerować się, aby poczuć klimat tego miejsca. My w trakcie dwutygodniowego pobytu w Funchal robiliśmy to wielokrotnie, między innymi po to, aby pooglądać ozdobione malunkami drzwi do budynków.

Historyczna Zona Velha późnym wieczorem i rozświetlone latarniami kamieniczki
Zona Velha późnym wieczorem

13. Sztuka uliczna w Funchal

No właśnie – starówkę w Funchal pokochali artyści. W szczególności twórcy sztuki ulicznej. Zona Velha to niemalże galeria obrazów malowanych na drzwiach i okiennicach budynków. Nawet z naszego noclegu Casa Maria, który znajdował się właśnie w tej historycznej strefie miasta wychodziliśmy wprost na drzwi ozdobione malunkiem. Zamiast się rozpisywać przedstawiam kilka zdjęć.

Stolica Madery Funchal a zwłaszcza jej historyczna część Zona Velha pełna jest sztuki ulicznej w postaci obrazów na drzwiach i okiennicach
Stolica Madery Funchal a zwłaszcza jej historyczna część Zona Velha pełna jest sztuki ulicznej w postaci obrazów na drzwiach i okiennicach
Zbiór przedstawiające wszystkie obrazy na drzwiach w zona Velha
W jednej z restauracji znaleźliśmy taki oto zbiór przedstawiające wszystkie obrazy na drzwiach w Zona Velha

14. Wybrane zabytki Funchal

Chociaż Zona Velha jest najstarszą dzielnicą Funchal o niepowtarzalnym klimacie, stolica Madery pełna jest również innych, bardziej okazałych zabytków. Aby je zobaczyć przenieśmy się na zachód od ulicy Rua 31 de Janeiro. Znajduje się tutaj centralna dzielnica miasta, zarówno z historyczną jak i bardziej współczesną zabudową. Kwitnie tutaj również handel i znajduje się wiele sklepów z zabytkami.

Stolica Madery Funchal w swojej historycznej części pełna jest kolonialnej architektury i brukowanych uliczek
Stolica Madery Funchal w swojej historycznej części pełna jest kolonialnej architektury i brukowanych uliczek

14.1. Katedra w Funchal

Katedra w Funchal, wybudowana na zlecenie króla portugalskiego Manuela I Szczęśliwego, jest jednym w niewielu budynków w stolicy Madery, które przetrwały w stanie prawie nienaruszonym od początku kolonizacji wyspy. Budowę rozpoczęto w 1493 roku. Poświęcenie jeszcze nie całkiem ukończonego kościoła nastąpiło w 1508 roku. Wówczas rozpoczęto odprawiane w nim mszy. W tym samym roku Funchal zostało podniesione z rangi wsi do rangi miasta.

Stolica Madery Funchal - katedra
Katedra w Funchal

W kolejnych latach po poświęceniu kościoła prowadzono dalsze prace wykończeniowe wzniesionej w stylu gotyckim świątyni. W 1512 powstał ołtarz a iglica dzwonnicy między 1517 a 1518 rokiem. Konsekracja katedry nastąpiła w roku 1517. Od 1910 roku świątynia jest uznawana za pomnik narodowy. Będąc w Funchal warto z pewnością ją odwiedzić, aby zobaczyć doskonały przykład portugalskiej architektury kolonialnej.

Wnętrze Katedry w Funchal
Wnętrze Katedry w Funchal

14.2. Pałac Świętego Wawrzyńca

Pałac Świętego Wawrzyńca (Palácio de São Lourenço) to pałac i twierdza, która obecnie jest oficjalną rezydencją przedstawiciela Republiki Portugalii w Autonomicznym Regionie Madery. Na obiekt składają się ufortyfikowana twierdza São Lourenço oraz sam pałac i wewnętrzne ogrody. Palácio de São Lourenço jest klasyfikowany jako pomnik narodowy.

Pałac Świętego Wawrzyńca w Funchal na Maderze
Pałac Świętego Wawrzyńca w Funchal

14.3. Plac Miejski w Funchal

Warto wybrać się również na Plac Miejski w Funchal (Praça do Município). Plac wyłożony jest ciemnymi i jasnymi płytkami w faliste wzory, korelującymi z kolorystyką brukowanych uliczek w tej historycznej części miasta. Przy placu znajdują się piękne zabytkowe budynki – ratusz, kościół św. Jana Ewangelisty, dawny Pałac Biskupi a obecnie Muzeum Sztuki Sakralnej oraz dawne Kolegium Jezuitów w Funchal, w którym obecnie znajduje się rektorat Uniwersytetu Madery. Pośrodku skweru stoi fontanna.

Plac miejski w Funchal na Maderze
Plac Miejski w Funchal

15. Parki miejskie w Funchal

W Funchal nie brakuje parków i ogrodów. Klimat wyspy sprzyja wegetacji przez cały rok, nie powinno więc to dziwić. Pomijając ogród botaniczny, w centrum Funchal odwiedziliśmy i wiele razy wracaliśmy do dwóch oaz zieleni.

Jeziorko w Parku Świętej Katarzyny w Funchal
Jeziorko w Parku Świętej Katarzyny w Funchal

15.1. Parque de Santa Catarina

Parque de Santa Catarina czyli Park Świętej Katarzyny ma 3,6 hektara powierzchni i znajduje się w nadbrzeżnej części Funchal. Ponieważ znajduje się na wzniesieniu terenu jest stąd dobry widok na marinę w Funchal i przypływające do stolicy Madery wielkie wycieczkowce.

Stolica Madery Funchal - widok na marinę z Parque de Santa Catarina
Stolica Madery Funchal – widok na marinę z Parque de Santa Catarina

Co ciekawe na terenie Parku Świętej Katarzyny znajdował się do 1939 roku publiczny cmentarz Nossa Senhora das Angústias. Po jego przeniesieniu teren został rozszerzony o drugą działkę nabytą przez gminę w 1946. Uporządkowanie parku trwało do 1966 roku. Poza jeziorkiem, ptactwem wodnym, egzotyczną roślinnością, paroma knajpkami pod goły niebem, na terenie parku znajduje się Kaplica Świętej Katarzyny pochodząca z 1425 roku oraz kilka rzeźb, w tym przedstawiająca Krzysztofa Kolumba.

Na terenie Parque de Santa Catarina znajdziecie m.in. Kaplicę Świętej Katarzyny, stara kaplica z bielonymi ścianami
Na terenie Parque de Santa Catarina znajdziecie m.in. rzeźbę przedstawiającą Krzysztofa Kolumba, egzotyczną roślinność oraz Kaplicę Świętej Katarzyny

15.2. Jardim Municipal De Madeira

Jardim Municipal De Madeira czyli Ogród Miejski Madery znajduje się nieopodal Pałacu Świętego Wawrzyńca i Teatru Miejskiego w centrum Funchal. Znajdziecie tutaj piękne rośliny pochodzące zarówno z Madery jak i z innych części świata. Ogród ma powierzchnię około 8000 m2. Znajduje się tutaj również scena pod gołym niebem na której odbywają się imprezy kulturalne. W trakcie naszej wizyty alejki ogrodu pełne były również stoisk z rękodziełem i pamiątkami.

W ogrodzie znajduje się niewielkie jezioro z fontanną. Znajdują się tutaj również popiersia kilku znanych postaci, w tym m.in. Simona Bolivara. El Libertador czyli Wyzwoliciel, bo na taki przydomek sobie zapracował, był przywódcą walk o wyzwolenie Ameryki Południowej spod władzy Hiszpanów.

Stolica Madery Funchal, popiersie Simona Bolivara
Popiersie Simona Bolivara

16. Funchal – spacer wzdłuż Oceanu

Stolica Madery Funchal leży nad Oceanem Atlantyckim. Będąc więc w tym mieście warto wybrać się na spacer wzdłuż brzegu. Od Twierdzy Sao Tiago do Muzeum Cristiano Ronaldo, o którym za chwilę, można to zrobić promenadą wzdłuż której można znaleźć wiele ciekawych miejsc, atrakcji i knajpek.

Stolica Madery Funchal - promenada wzdłuż oceanu po zmroku
Stolica Madery Funchal – promenada wzdłuż oceanu po zmroku

Niewątpliwą atrakcją takiego spaceru jest obserwowanie wód oceanu. Jest to dobre miejsce do obserwowania jachtów żaglowych i statków wycieczkowych zawijających do portu w Funchal z hordami turystów. Chociaż w trakcie naszej wizyty ruch morski nie był duży, będąc w centrum miasta było widać po liczbie ludzi, kiedy jakiś statek przybił do brzegu.

Jach żaglowy u wybrzeży Madery widziany z Funchal
Jach żaglowy u wybrzeży Madery widziany z Funchal

Miłośnicy żeglarstwa i żaglówek mogą zajrzeć do mariny aby przyjrzeć się cumującym tutaj łodziom. Chociaż trochę ich tutaj jest to jednak nie ma zbyt wiele ekskluzywnych jachtów. Funchal mimo wszystko to nie Saint-Tropez ani Alicante.

Marina w Funchal
Marina w Funchal

W pobliżu mariny i portu w Funchal znajdziecie kilka restauracji a także biura firm oferujących rejsy po wodach otaczających Maderę. Rejsy takie będą ciekawe dla osób, które nigdy nie miały okazji pływać czy żeglować po Atlantyku, a poza tym chcą mieć szansę obserwowania delfinów w ich naturalnym środowisku. Dobry sposób na sprawdzeniu czy pływanie po oceanie to coś co nam odpowiada bez ryzyka angażowania się od razu w kilkudniowy rejs.

17. Cristiano Ronaldo wszędzie

Spacerując po nadbrzeżnej części Funchal wcześniej czy później natkniecie się na statuę Cristiano Ronaldo. Przez jednych kochany, przez innych nienawidzony piłkarz pochodzi w Madery. Urodził się w Funchal w dzielnicy Santo António. O tym jak portugalska wyspa dumna jest z jednego z najbardziej znanych jej mieszkańców niech świadczy nadanie imienia Cristiano Ronaldo międzynarodowemu portowi lotniczemu na Maderze.

Statua Cristiano Ronaldo w Funchal na Maderze, CR7
Statua Cristiano Ronaldo w Funchal na Maderze

Walory artystyczne posągu Cristiano Ronaldo mogą budzić wątpliwości. Mimo wszystko, a może właśnie dlatego, warto go w Funchal zobaczyć. Niektóre cechy anatomiczne podobizny przyciągają spojrzenia oraz… dłonie, o czym świadczą przetarcia powierzchni. A jeśli nie spodoba się wam statua CR7 to niedaleko znajduje się rzeźba ryby wykonana z plastikowych i metalowych śmieci. Jej autorem jest portugalski artysta Artur Bordalo znany pod pseudonimem Bordalo II. Jego sztuka opiera się właśnie na wykorzystaniu odpadów.

Rzeźba ryby wykonana z plastikowych i metalowych śmieci w Funchal na Maderze
Rzeźba ryby wykonana z plastikowych i metalowych śmieci

Statua Cristiano Ronaldo znajduje się tuż obok muzeum poświęconego piłkarzowi, w którym oglądać można między innymi zdobyte przez niego trofea. Znajduje się tutaj również hotel Pestana CR7 Funchal. Powstał on w wyniku współpracy pomiędzy Cristiano Ronaldo a Pestana Hotel Group. Jest to nowoczesny obiekt raczej nie należący do budżetowych. W chwili kiedy piszę ten tekst ceny pokoi zaczynają się od 120 euro za noc.

Hotel Pestana CR7 Funchal Madeira
Hotel Pestana CR7 Funchal

18. Gdzie zjeść w Funchal

Jedzenie na Maderze zasługuje na cały oddzielny artykuł. W tym miejscu chciałbym jednak podzielić się z Wami kilkoma wypróbowanymi przez nas w Funchal miejscami. Bardzo wiele restauracji znajduje się w Zona Velha, o której pisałem już powyżej, ale oczywiście nie tylko tam.

W Zona Velha znajdziecie mnóstwo restauracji zapraszających wystawionymi menu
W Zona Velha znajdziecie mnóstwo restauracji zapraszających wystawionymi menu

18.1. Restaurante Embaixador Madeirense

Restaurante Embaixador Madeirense przy Rua de Santa Maria 92 w Zona Velha w Funchal to restauracja serwująca typową maderską kuchnię. Ceny są bardzo przystępne, ale uwaga – w trakcie naszej wizyty brak był możliwości płacenia kartą, więc lepiej zaopatrzyć się w gotówkę. W czerwcu 2022 roku całkiem niezły posiłek można było zjeść za 12-15 euro za osobę. Nieco drożej w przypadku wyboru pałasza czarnego, którego warto na Maderze spróbować, pomimo tego, że dla mnie ryba ta była lekkim rozczarowaniem.

Zastawiony jedzeniem stół w Restaurante Embaixador Madeirense w Funchal na Maderze
Zastawiony jedzeniem stół w Restaurante Embaixador Madeirense w Funchal na Maderze

18.2. Tyle sushi ile można zjeść

Sushi nie jest oczywiście tradycyjną maderską potrawą, ale jak w każde miejsce na świecie dotarło i na portugalską wyspę. Nie bralibyśmy go pod uwagę gdyby nie przyciągająca uwagę oferta w Sushi Funchal Restaurant Japonès e bar przy Rua de Santa Maria 162tyle ile dasz radę zjeść za 14,99 euro, nieograniczona ilość dokładek na miejscu. I muszę przyznać, iż pierwszy raz zjadłem tyle sushi, że nie mogłem więcej w siebie zmieścić. I to pomimo tego, że w sushi cenię prostotę i minimalizm, a tutejsze było jak na mój gust trochę za bardzo urozmaicone.

Sushi w Funchal
Sushi w Funchal

18.3. UauCacau – coś na słodko w Funchal

Dla odmiany coś słodkiego. UauCacau to naszym zdaniem miejsce obowiązkowe do odwiedzenia w Funchal chociaż uprzedzam, że nie jest tutaj tanio. UauCacau oferuje przepyszne czekoladowe praliny bez barwników i konserwantów za to z surowców od lokalnych rolników. Polecam oczywiście wszystko co zawiera marakuję, chociaż dostępnych jest znacznie więcej smaków. Do tego przepyszne ciastka. Słodkości doskonale komponują się z kawą i lokalnym maderskim winem.

Kawiarnia UauCacau oferuje przepyszne czekoladowe praliny i ciastka
Kawiarnia UauCacau oferuje przepyszne czekoladowe praliny i ciastka

Kawiarnię UauCacau znajdziecie w historycznym centrum Funchal przy Rua da Queimada de Baixo 11. To spokojna ulica więc sugeruję siąść na zewnątrz, zwłaszcza że w środku nie ma zbyt wielu miejsc. Obsługa jest do tego przesympatyczne co nie dziwi ponieważ pracują z czekoladą. W Funchal znajdują się również sklepy w firmowe w Mercado dos Lavradores i w centrum handlowym Forum Madeira.

Kawiarnia UauCacau w Funchal na Maderze, stoliki przed kawiarnią
Kawiarnia UauCacau w Funchal na Maderze

18.4. Tapas do Anibal

Tapas do Anibal znajduje się przy Rua de Santa Maria 173 na rogu z Travessa Das Tores. Mijaliśmy tą knajpę często, gdyż właśnie przy tej drugiej ulicy znajdowała się Casa Maria w której mieszkaliśmy. Tapas do Anibal to taka trochę „mordownia” czy „Bar u Zdzicha”. Miejsce gdzie napić można się już od wczesnego rana. Co za klimat! Na dodatek tutejsze jedzenie jest powszechnie zachwalane.

Dwa kieliszki maderskiej ponchy, maderska poncha
Bardzo mocna maderska poncha w Tapas do Anibal

W Tapas do Anibal bardzo dużo jest miejscowych, turystów mniej. W każdym razie kiedy wpadliśmy tutaj na ponchę byliśmy jedynymi przyjezdnymi. Miejscowi rozmawiali głośno przy barze. Gościnny barman do każdego drinka rzucał od niechcenia garść orzeszków ziemnych w łupinach na blat. W ślad za miejscowymi rozbijaliśmy je pięścią na blacie i jedli. Poncza mocna jakby ktoś ze spirytusem przesadził. W niższej niż w sąsiednich knajpach cenie. Głośne dźwięki meczu z telewizora. W poprzek knajpy leży pies. Nie wiadomo czyjś czy bezdomny. Co najmniej raz musicie tutaj wpaść!

Pies w Tapas do Anibal w Funchal na Maderze
Pies w Tapas do Anibal

19. Boże Ciało w Funchal i uliczna galeria

W trakcie naszej podróży na Maderę czekała nas nie lada gratka. Nie planując tego specjalnie nasze wakacje na portugalskiej wyspie przypadły w okresie święta Bożego Ciała. Mieliśmy więc okazję obejrzeć jak wyglądają obchody tego święta w Funchal. Charakterystyczne było układania kobierców z kwiatów na ulicach historycznej części miasta.

Tego samego dnia wieczorem wybraliśmy się na wieczorny spacer po tych samych okolicach. Jedna z głównych ulic historycznej części miasta – Avenida Arriaga, stała się galerią uliczną. Prezentowane dzieła wykonane były między innymi przez uczniów lokalnych szkół z wykorzystaniem surowców wtórnych. Właśnie tego typu kulturalne akcje sprawiają, że Funchal jest miejscem wartym odwiedzenia.

20. Funchal – punkty widokowe

Na zakończenie mojej opowieści o Funchal spójrzmy na stolicę Madery z góry. Ze względu na górzystą rzeźbę wyspy, nie zabraknie na niej punktów widokowych. Pozwolą one nie tylko spojrzeć na miasto z góry, ale również podziwiać bezmiar oceanu.

Stolica Madery Funchal - widokl z punktu widokowego Miradouro Pico do Barcelos
Widok na Funchal z punktu widokowego Miradouro Pico do Barcelos

20.1. Miradouro Pico do Barcelos

Miradouro Pico do Barcelos położony jest na wzniesieniu w środkowo-zachodniej części Funchal. Z centrum miasta najwygodniej dojechać samochodem, ale można także skorzystać z autobusów nr 9 lub 13. Jeśli zdecydujecie się na samochód to na miejscu znajdziecie ogólnodostępny darmowy parking. Im wcześniej tym łatwiej o wolne miejsca. Punkt widokowy został zbudowany w 1950 roku i znajduje się na wysokości 355 metrów n.p.m.

Miradouro Pico do Barcelos - punkt widokowy w Funchal
Miradouro Pico do Barcelos – punkt widokowy w Funchal

20.2. Miradouro do Cabo Girão

Miradouro Pico do Barcelos – punkt widokowy w Funchal znajduje się na zachód od Funchal, już poza miastem. Jest to bardzo popularny punkt widokowy, który jest dziennie odwiedzany nawet przez 1800 osób. Nic więc dziwnego, że tuż obok ulokowała się kawiarnia i sklep z pamiątkami, który oferuje dosyć szeroki asortyment, ale również ceny nie należą do najniższych. Jest też tutaj niewielki parking dla samochodów oraz toalety.

Widok na Funchal z punktu widokowego Miradouro Pico do Barcelos
Widok na Funchal z punktu widokowego Miradouro Pico do Barcelos

Cabo Girão to prawie pionowy klif morski o wysokości 589 metrów n.p.m., będący jednym z najwyższych w Europie. Z tego względu w 2012 roku otwarto tutaj skywalk wykonany z przezroczystego szkła, co gwarantuje niezapomniany widok w dół oraz zastrzyk adrenaliny. Jest to najwyższy klifowy skywalk w Europie.

Widok w dół przez szklaną podłogę skywalk Cabo Girão
Skywalk Cabo Girão
Linki i źródła: